شادي و عوامل مؤثربرآن

پيشرفت هاي سريع فن آوري در دنياي امروزعلي رغم مزاياي فراوان مشكلات  زيادي را براي انسان به ارمغان آورده است.افزايش ميزان افسردگي،پايين آمدن سن خودكشي،افزايش ميزان طلاق و بزهكاري و بسياري از مشكلات روحي و اجتماعي ديگر،واقعيت هاي انكارناپذيري هستند كه نشان مي دهند شادي در جوامع كنوني از بين رفته است.

انسان امروزي نمي دانددر جستجوي شادي به كدام سمت پناه برد.آيا شادي را بايد در ثروت جستجو كرد؟يادر تحصيل مي توان آن را يافت؟آيا شادي ريشه در محيط دارد يا وراثت؟

رابطه ي شادماني و ميزان سلامتي ،رضايت از زندگي عزت نفس و عملكرد شغلي و تحصيلي،مرگ زودرس،سيستم ايمني بدن ،بيماري ها و حملات قلبي و مقاومت در برابر سرطان در بسياري از پژوهش ها نشان داده شده است و همه اين موارد بيانگر ارزش شادي به عنوان يك هدف مهم در زندگي است.

تعريف شادي:يكي از تعاريف نسبتا مناسب در اين زمينه را برادبورن ارائه كرده است.وي معتقد است  كه شادي عبارت است از (ميزان احساسات مثبت منهاي  ميزان احساسات منفي)احساسات مثبت يعني حالات خوبي كه داشته ايدمثل خوشي ،سرحالي ،لذت و...،احساسات منفي يعني حالات بد و ناخوشايندي كه داشته ايد مثل غم ، اندوه،ترس ، اضطراب و...

روان شناس ديگري به نام آرجيل  معتقد است  كه شادماني چهار جزء دارد كه عبارتند  از:احساس خوشي ،رضايت از زندگي  و نداشتن  اضطراب و افسردگي. در واقع اين تعريف همان تعريف قبلي است اما كمي مشخص تر و محدود تر شده است.

يكي از سؤالات اساسي درباره شادماني اين است كه كدام افراد شاد ترند؟يابه عبارت ديگرعوامل  مؤثر بر شادي  كدامند؟در اين  جا پژوهش هاي انجام گرفته  در اين زمينه را مرور مي كنيم.

ثروت:رابطه ي بين ثروت و شادماني رابطه ي كاملا مستقيمي نيست يعني اين طور نيست كه  هر چه ميزان  ثروت افراد بيشتر باشد،شادمان ترند.اين رابطه  كاملا خاص است يعني اينكه  ماديات و ثروت در حد برآورده نمودن نياز ها ي اساسي افراددر شادماني مؤثراست اما بالاتر از اين حد صرفا افزايش سرمايه اقتصادي باعث شادماني نمي شود.

تحصيلات:رابطه ي بين  تحصيلات و شادي مثل رابطه ي بين ثروت و شادي است. يعني در كل نمي توان گفت هر چه تحصيلات بيشتر شود شادماني بيشتر است. ولي از آن جا كه ممكن است  افراد با تحصيلات  بالاتر  حداقل در حد برآورده نمودن نياز هاي اساسي  زندگي درآمد  داشته باشند،بنابراين ميزان شادماني شان به اين دليل كم نباشد.ولي روي هم رفته بين ميزان تحصيلات و شادي رابطه حتمي وجود ندارد.

فعاليت هاي اوقات فراغت:اين فعاليت ها ،فعاليت هايي اند كه مردم  از روي علاقه براي خاطر خودشان،براي سرگرمي يا لذت انجام مي دهند.برخي از اين فعاليتها عبارتند از:1)تماشاي تلويزيون2)گوش دادن به راديو و نوار3)مطالعه4)ارتباط با ديگران(رفت و آمد خانوادگي  و اجتماعي)5)ورزش6)تماشاي ورزش7)انجام اعمال مذهبي8)رفتن به مسافرت9)خريد.انجام همه ي اين فعاليت ها باعث  افزايش شادي مي شود به جز تماشاي تلويزيون.در اقع  در افرادي كه تماشاي تلويزيون زياد است ميزان شادماني كاهش مي يابد.

كار:شادماني افرادي كه كار مي كنند از افراد بيكار بيشتر است.در واقع بيكاري و ترس از بيكاري ازجمله علل مهم ناشادي افراد  است.البته كار(اشتغال به فعاليتي خاص)وشغل يكي  نيست .آنچه مهم است انجام كار است نه داشتن شغل.

جنسيت:شادماني زنان و مردان متفاوت است.يعني زنان خيلي تغيير مي كنند ولي مردان ثبات بيشتري دارند.به عبارت ديگر شادماني  زنان با دوره هاي مختلف ناشادي همراه است ولي مردان چه شاد باشند چه ناشاد خيلي تغيير نمي كنند.بنابراين مردان از زنان شادمان تر نيستند بلكه شادي  در مردان و زنان متفاوت است.

سلامت جسماني:برخي بيماري ها منجر به  كاهش فعاليت و شادماني مي شوند.

وضعيت تأهل:افراد متأهل شاد تر از افراد  مجرد يا مطلقه اند.گرچه تأ هل با خود مشكلاتي  به همراه خواهد داشت و تصور بر اين است  كه مجرد ها آزادترند ولي در عمل ميزان  شادي متأهل ها بيشتر از افراد مجرد يا حداقل در حد شادي افراد متأهل است.

سه عامل بسيار مؤثربرشادي:اگر چه عوامل ذكر شده بر شادماني مؤثرندولي سه عامل ديگر وجود داردكه بيشترين تأثير را بر شادماني افراددارند.اين سه عامل  عبارتند از :مذهب يا ايمان مذهبي،همسرخوب،شخصيت

محققان در يافته اندكه افرادي كه از نظر مذهبي فعاليت بيشتري دارندمثلابه اماكن مذهبي بيشتر رفت و آمد مي كنند شادمان ترند.به عبارت ديگر احساس نزديكي به خداوند و ايمان قلبي تأثير به سزايي در شادي دارد.همسرخوب نيز از عوامل مهم  شادماني است خصوصا در زنان شادماني  با رضايت از همسر  رابطه ي زياد ي دارد.يكي ديگر از مهم ترين عوامل  مؤثر بر شادي شخصيت است.كاستا و مك كرا در پژوهش هاي  خود دريافته اند كه در بين ابعاد شخصيت دو بعد بيش از همه  با شادماني در ارتباط است.اين دو بعد عبارتند از:الف)بعد برون گرايي-درون گرايي ب)بعد عصبيت-آرامش

اگر اين دو بعد را به  صورت  دو محور  عمود بر  هم رسم كنيم:هريك از افراد در يكي از  مناطق الف،ب،ج ،د قرار مي گيرند.در بين افراد كساني كه در  منطقه ي الف قرار مي گيرند شادمان تر از بقيه افراد هستند.آنها افرادي هستند كه آرام  و برون گرايند.پس به  دليل برون گرا  بودنشان بيشتر علاقه  به بودن  در جمع ،شلوغ بودن  دور و برشان  دارند و از تنهائي  گريزانند.آنها به دليل آرام بودنشان افكار نگران كننده  و بدبيني  كمتري دارند،احساسات منفي  مثل خشم،تنفر غمگيني و  اضطراب ندارند قدما به  اين گروه  از افراد (دموي مزاج)مي گفتند.

اگرچه  خمير مايه اصلي شخصيت مان  جنبه  وراثتي دارد  و محيط به خصوص محيط اوليه  زندگي تأثير به سزايي برشكل گيري آن دارد ،اما مي توان  اين ابعاد شخصيت  را به  واسطه شيوه هاي آموزشي و مشاوره اي تعديل نمود.

منابع و مأخذفارسي:

عابدي،محمدرضا(1383).شادي در خانواده.تهران:انتشارات  مطالعات خانواده.

آرگايل،مايكل.روانشناسي شادي.ترجمه گوهري اناركي،مسعود و همكاران(1382).اصفهان:انتشارات جهاد دانشگاهي

منابع ومأخذ انگليسي:

Argyle,m.(2001).the psychology of happiness.london:Routledg.

Bradburn,N.M.(1969).the structure of psychological well-being.Chicago:Aldine

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: